Anglicy mają sos worcester, Japończycy - sojowy, a Baskowie - xipister. I w niczym im nie ustępuje.

Każda restauracja, każde bistro i każdy baskijski dom - pisze Rachel Khoo - ma własny przepis na sos xipister. Przyrządzenie go nie jest wielką filozofią; rzecz polega na połączeniu ze sobą miejscowych produktów w uniwersalną przyprawę (…) Xipister podkręca smak niemal wszystkich słonych potraw i świetnie nadaje się do skrapiania mięsa ryb, a nawet pizzy. Można go też używa do sałat zamiast octu. Jakość sosu zależy od jakości octu i oliwy użytych do jego przyrządzenia.

Składniki:

300 ml białego octu winnego lub octu jabłkowego

150 ml oliwy z pierwszego tłoczenia

1 papryczka z Espelette albo 1 ostra papryczka chili, umyta i przekrojona wzdłuż

2 ząbki czosnku, obrane i rozgniecione

1 listek laurowy

1 gałązka świeżego rozmarynu

2 gałązki świeżego tymianku

skórka z 1 cytryny

Umieść wszystkie składniki w butelce lub słoiku, zamknij i potrząsaj przez chwilę. Postaw w chłodnym miejscu przynajmniej na tydzień. Przed użyciem znów mocno wstrząśnij. Im dłużej składniki będą się przegryzać, tym smak będzie intensywniejszy. Sos przechowywany w chłodnym, ciemnym miejscu w szczelnej butelce lub słoiku nadaje się do spożycia przez kilak miesięcy.

Przepis pochodzi z książki Rachel Khoo, Moja mała francuska kuchnia. Ponad 100 przepisów z gór, targów i wybrzeży Francji, przeł. Żaneta Delicka. Polish edition copyright © Wydawnictwo Albatros A. Kuryłowicz 2014.