Wyprawa w świat dzieciństwa.

Który to ten łobuz? Nieźle namieszał w przepisie. Niech się przyzna do głupstwa! Niestety próby docieczenia prawdy muszą spełznąć na niczym gdyż pretendentów do winy jest… aż dwóch. Około 1830 roku Jules Despinoy albo Emile Afchain, pomagając swoim rodzicom w wyrobie cukierków, pomylił proporcje cukru i mięty, a potem starał się swoje głupstwo (bêtise) ukryć przed rodzicami. Ku zdziwieniu wszystkich cukierki powstałe w wyniku wyżej opisanego przypadku spodobały się nabywcom. Obie rodziny cukiernicze podtrzymują tę samą legendę, co w 1889 roku zaprowadziło je przed trybunał sądowy. W wydanym 31 grudnia 1889 roku wyroku sąd uznał, że Afchain jest „wyłącznym wynalazcą przepisu”, a Despinoy „twórcą”. Wojna jednak trwała nadal i cukiernicy zaczęli prześcigać się w sloganach na „najlepsze”, „prawdziwe” i „jedyne” cukierki z Cambrai. Ciekawe, po które sięgał urodzony w 1869 roku w okolicach tego miasteczka Henri Matisse… Zresztą Despinoy i Afchain doczekali się sporej konkurencji, bo do czasów drugiej wojny światowej w Cambrai działało co najmniej dziesięciu producentów słynnych cukierków. Próbę czasu przetrwało tylko dwóch.

Istnieje jeszcze inne wyjaśnienie cukierniczego „głupstwa”. W Cambrai co miesiąc odbywał się targ bydłem. Po jego zakończeniu hodowcy robili niekiedy głupstwa, wydając na przykład pieniądze na rzeczy nie do końca potrzebne. Przykładem takiego wydatku były niewielkie prostokątne cukierki, swoim kształtem przypominające maleńką poduszeczkę. Początkowo bêtises z Cambrai miały smak miętowy ale obecnie produkuje się wiele wersji smakowych, m.in. fiołkowe, jabłkowe, pomarańczowe czy cytrynowe.

Strony producentów:

Afchain: http://www.betisesdecambrai.fr/

Despinoy: http://www.betises-cambrai-despinoy.fr/