Pewien średniowieczny wędrowny kupiec nie miał czym zapłacić w gospodzie…

Ma słodkawy, subtelny smak, jest ceniony w kuchni, doskonale się przechowuje (w odpowiednich warunkach, tj. w suchym, dobrze napowietrzonym miejscu, w stałej temperaturze od 12°C do 15°C może dotrwać nawet do nowych zbiorów), a przy okazji cieszy oko delikatną różową barwą. Uprawiany w okręgu Lautrec (Midi-Pireneje) czosnek jest warzywnym emblematem i dumą regionu. Podobno – jeśli posłuchać legendy – tutejsze uprawy są dziełem szczególnego zbiegu okoliczności. Pewien średniowieczny wędrowny handlarz zatrzymał się w okolicy na posiłek. Nie mając czym zapłacić, odwdzięczył się właścicielowi gospody „w naturze”, ofiarowując mu różowe ząbki czosnku. Zaciekawiony szynkarz zasadził je w ogródku i tak to się zaczęło. Historia zapewne zmyślona, jest w niej jednak ziarnko prawdy: przyjmuje się, że czosnek zaczęto uprawiać w Lautrec w średniowieczu.

Przez długi czas uprawy miały charakter lokalny, w XIX wieku ograniczały się do pięcio- lub dziesięcioarowych poletek, a sprzedaż nie wykraczała poza targi w pobliskich miejscowościach: Castres, Mazamet czy Albi. Zwrot nastąpił po II wojnie światowej. W latach 50. grupa rolników zawiązała Syndykat Obrony Jakości Różowego Czosnku z Lautrec i w rekordowo szybkim czasie doprowadziła do wpisania go na listę produktów wysokiej jakości objętych oznaczeniem Label Rouge. Był rok 1966, a wspomniany certyfikat przyznawano zaledwie od 6 lat. Czosnek z Lautrec był pierwszym płodem rolnym nobilitowanym w ten sposób i do dziś jest jedynym francuskim czosnkiem na tej liście.

Ukoronowaniem pracy i niegasnących wysiłków producentów czosnku z Lautrec, by stał się on marką samą w sobie, było włączenie produktu na europejską listę produktów o chronionym oznaczeniu pochodzenia w 1996 roku. Cahier de charges, to jest wymogi, którym muszą sprostać rolnicy na obszarze apelacji, są bardzo rygorystyczne i obejmują warunki, w jakich przygotowuje się nasiona, suszy, sortuje i pakuje czosnek, regulują także kwestię płodozmianu, określają ilość nawozu, termin siewu i zbiorów. Czosnek z Lautrec uprawia się na terenie 360 ha w 88 gminach. Istotne znaczenie mają tutejsze wapiennogliniaste gleby. Czosnek sadzi się między 1 grudnia a 31 stycznia. Zbiory zaczynają się w czerwcu. Co roku z tej okazji organizowane jest Święto Różowego Czosnku z Lautrec, w którym bierze udział kilka tysięcy osób. Jest ono okazją do posmakowania czosnkowych potraw i podziwiania wspaniałych pęków czosnku układanego w sztywne „sznury” (w warkocze zaplata się odmiany miękkołodygowe, czosnek z Lautrec jako twardołodygowy nie daje się w tej sposób układać). Przed ułożeniem każda główka czosnku zostaje pozbawiona łusek poza ostatnią warstwą, przez którą prześwieca różowy kolor ząbków. Jest to produkcja stricte rzemieślnicza, ale w okręgu działają też licencjonowane warsztaty, w których czosnek pakuje się do niewielkich siatek – po 3 główki, 250g albo 500g – przeznaczonych do sprzedaży w hipermarketach.