Miasto truwerów, rycerzy i róż, które mieli przywieźć z wypraw krzyżowych. O dawnej potędze i pięknie Provins świadczą wspaniałe pozostałości architektury średniowiecznej.

Jako jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast we Francji, Provins ze swoimi 58 gotyckimi i romańskimi zabytkami w 2001 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Znajduje się ledwie godzinę drogi od Paryża, ale w czasach swej świetności - wieku XII i XIII - znajdowało się pod rządami hrabiów Szampanii, równie potężnych jak królowie Francji. W tych czasach miasto otaczał wysoki na 25 metrów mur o długości 5 kilometrów (z czego dziś zostało 1 200 m) wyposażony w 22 wieże obronne. A było czego i kogo chronić.

Mieszkali tu zamożni kupcy i rzemieślnicy wytwarzający sukno znane w całej Europie. Miasto miało nawet przywilej bicia własnej monety. Apogeum świetności przypadło na lata panowania Tybalda IV (1201-1253), poety i rycerza-krzyżowca, który według tradycji miał z krucjat przywieźć do Provins różę i zaszczepić jej uprawę. Zamożność mieszkańców Provins miała dwa źródła. Było to miasto kupieckie korzystające z dogodnego usytuowania na skrzyżowaniu szlaków handlowych wiodących ze wschodu na zachód i z północy na południe. Dwa razy do roku odbywały się tu największe w Europie targi, tzw. Jarmarki Szampańskie. Handlowano na nich orientalnymi przyprawami, wełną, suknem, skórą, futrami, wyrobami złotniczymi, winem i wieloma innymi towarami sprzedawanymi hurtowo, nie detalicznie. Co istotne, uczestniczący w nich kupcy byli otoczeni opieką hrabiów Szampanii, dzięki której mogli bez przeszkód pokonać niebezpieczne szlaki i drogi rojące się od rozbójników. Drugim źródłem dochodu mieszkańców Provins było sukiennictwo. Wyrabiane tu tkaniny znano i ceniono w całej Europie. Okres dobrobytu miasta minął wraz z końcem XIV stulecia, do czego przyczyniły się zmiany szlaków handlowych, wojny religijne, epidemie, a także zanik przywilejów kupieckich. Z epoki świetności do naszych czasów dotrwały jednak liczne materialne świadectwa w postaci zabytków średniowiecznej architektury wojskowej, świeckiej i religijnej.

   Wieża Cezara 

Wieża Cezara - według tradycji zbudowana przez Juliusza Cezara, a naprawdę wzniesiona w XII wieku przez hrabiów Szampanii - służyła jako wartownia, więzienie i azyl. Dziś znajdują się w niej dzwony z kolegiaty św. Quiriace’a. Rozciąga się z niej piękny panoramiczny widok na miasto.

Skład Dziesięciny był budynkiem używanym najpierw jako miejsce targów, wynajmowali tu też salę kupcy z Tuluzy. Składnica mieściła się na parterze, a na piętrze znajdowały się pomieszczenia mieszkalne. Dziś dawnych kupców i rzemieślników można wyobrazić sobie dzięki figurom woskowym przedstawiającym cudzoziemskich kupców, miejscowego sprzedawcę sukna, pisarza publicznego i innych trudniących się handlem oraz rzemiosłem.

Przeznaczenie piwnic, które rozciągają się pod ulicą św. Tybalda i Hôtel-Dieu, nie do końca jest nam znane. W podziemnych korytarzach wydobywano glinkę potrzebną do obróbki wełny, jej oczyszczania i odtłuszczania; prawdopodobnie wykorzystywano też podziemia jako miejsce, w którym można się było schronić w niebezpiecznych dla miasta momentach, przechowywać rozmaite towary i organizować - jak to w przypadku wolnomularzy - potajemne spotkania. Dwie piwnice miały odmienne przeznaczenie: pierwsza służyła jako sala chorych dla biednych i pielgrzymów, w drugiej kupcy przechowywali swoje towary i przyjmowali nabywców.

Najstarszym budynkiem w miasteczku jest Dom Romański, w którym mieszczą się zbiory Muzeum Provins.

Widoczną doskonale z Wieży Cezara kolegiatę św. Quiriace’a zaczęto wznosić w XII wieku i nigdy nie ukończono. Położony w centrum miasta jedenastowieczny kościół pod wezwaniem św. Ayoula, w którym przechowywano relikwie tego świętego, ściągał nie tylko wiernych i pielgrzymów, ale i kupców, gdyż to właśnie na przykościelnym placu odbywały się pierwsze targi w Provins. Architekturę religijną w Provins reprezentują też kościół św. Krzyża, w którym przechowywano relikwie Krzyża Świętego przywiezione przez Tybalda IV oraz klasztor franciszkanów, wzniesiony poza murami miasta w XIV wieku, a w XVIII przekształcony w szpital.

  Kolegiata św. Quiriace'a

  Kolegiata św. Quiriace'a

   Mury obronne 

Strona internetowa:

www.provins.net